คู่มือยาที่แม่ให้นมลูกห้ามใช้ และยาที่แม่ให้นมกินได้ปลอดภัยสำหรับลูก
แม่ให้นมลูกจำเป็นต้องให้ความสำคัญกับการเลือกกินยา เพราะยาหลายชนิดกินได้ปลอดภัยแต่ไม่ควรกินต่อเนื่องนาน ยางบางชนิดห้ามกินเพราะส่งผ่านน้ำนมและอันตรายกับลูกได้ มียาอะไรบ้างที่แม่ให้นมกินได้ และ ยาที่แม่ให้นมห้ามกิน เรามีคำแนะนำค่ะ
คู่มือยาที่แม่ให้นมลูกห้ามใช้ และยาที่แม่ให้นมกินได้ปลอดภัยสำหรับลูก
นมแม่เป็นสุดยอดอาหารสำหรับทารก ดังนั้นการทำให้น่้ำนมแม่มีอย่างตอ่เนื่องและมีคุณภาพจึงเป็นเรื่องสำคัญ แต่สำหรัญคุณแม่ให้นมที่มีอาการเจ็บป่วยต้องกินยา การกินยาของแม่ให้นมก็สำคัญเช่นกัน จึงมีหลักการในการกินยาของแม่ที่กำลังอยู่ในช่วงให้นมลูก ช่วงเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ดังต่อไปนี้
-
หลีกเลี่ยงการใช้ยา หากไม่จำเป็น หรือถ้าเป็นไปได้ให้เลื่อนการใช้ยาไปจนกว่าจะถึงเวลาที่ทารกหย่านม
-
หลีกเลี่ยงการใช้ยาสูตรผสม ควรเลือกยาที่ประกอบด้วยตัวยาสำคัญเพียงชนิดเดียว
-
ควรเลือกใช้ยาที่มีขนาดต่ำที่สุดหรือใช้ยาในช่วงระยะเวลาสั้นที่สุดเท่าที่จะทำได้
-
ควรเลือกใช้ยาที่มีรูปแบบสูดพ่นหรือใช้ภายนอก แทนการใช้ยาแบบรับประทานหรือฉีด เช่น ยาบรรเทาอาการคัดจมูก แบบสูตรพ่นแทนยาบรรเทาอาการคัดจมูกแบบรับประทาน
-
ให้ทารกดูดนมก่อนให้ยามื้อถัดไป หรือรอมากกว่า 2-3 ชั่วโมง หลังจากรับประทานยาจึงให้นมบุตร
-
ในกรณีที่ต้องรับประทานยาวันละหลายครั้ง คุณแม่สามารถบีบน้ำนมเก็บไว้ก่อนที่คุณแม่จะรับประทานยา
-
หยุดให้นมลูกในกรณีที่เป็นยาที่ห้ามใช้ในหญิงให้นมบุตร
ยาที่แม่ให้นมห้ามกิน แม่ให้นมห้ามกินยาต่อไปนี้
ยา/กลุ่มยาที่แม่ห้นมห้ามกิน |
ข้อบ่งใช้ |
การขับยาออกทางน้ำนม/อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจเกิดในทารก /ข้อแนะนำ |
Amiodarone |
รักษาภาวะหัวใจ เต้นผิดจังหวะ
|
ยาถูกขับออกทางน้ำนมในปริมาณมาก อาจทำให้ทารกได้รับยาผ่านทางน้ำนมซึ่งยานี้มีไอโอดีน(iodine)เป็นส่วนประกอบทำให้ทารกเกิด ภาวะไฮโปไทรอยด์ ( Hypothyroidism) มีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะ |
ยาเคมีบำบัด : Cyclophosphamide Cyclosporine Doxorubicin Methotrexate |
รักษาโรคมะเร็ง |
ยาอาจกดระบบภูมิคุ้มกัน กดไขกระดูกในทารก |
Ergotamine + Caffeine |
รักษาอาการ ปวดศีรษะไมเกรน |
ยาขับออกทางน้ำนมได้ ผลของ Ergotamine ทำให้ทารกเกิด Ergotism (อาเจียน ท้องเสีย และชัก) รวมทั้งกดการหลั่งของน้ำนม ในขณะที่Caffeineในขนาดที่ใช้ ไม่พบว่าทำให้เกิดอันตรายต่อทารก แต่หากใช้ติดต่อกันจนเกิดการสะสมจะมีผลกระทบต่อการนอนของทารก จึงห้ามให้นมบุตรในระหว่างที่ใช้ยาดังกล่าว |
ยากดภูมิคุ้มกัน (Immunosupressants) |
|
ยาอาจกดระบบภูมิคุ้มกันของทารกได้ |
ยาในกลุ่มกรดวิตามินเอ ชนิด รับประทาน เช่น Isotretinoin |
รักษาสิวที่มีอาการรุนแรง ที่ไม่สามารถควบคุมอาการ จากการรักษาอื่นๆ |
ยาถูกขับออกทางน้ำนม อาจทำให้ทารกที่ได้รับนมจากแม่ได้รับยานี้แล้ว เกิดผลข้างเคียงจากยา เช่น ปวดหลัง เป็นพิษต่อตับ เป็นต้น |
ยาที่แม่ให้นมกินได้ปลอดภัย
ยา/กลุ่มยาที่แม่ให้นมลูกกินได้ |
ข้อมูลความปลอดภัยของการใช้ยาในสตรีให้นมบุตร |
- Diclofenac - Ibuprofen |
ใช้ได้อย่างปลอดภัย
ใช้ได้อย่างปลอดภัย ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
กลุ่ม Penicillins เช่น Amoxicillin Dicloxacillin กลุ่ม Cephalosporins เช่น Cefalexin Cefaclor กลุ่ม Maclorides เช่น Azithromycin Claarithromycin |
ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัย ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัย ยาผ่านสู่น้ำนมน้อย ใช้ได้อย่างปลอดภัยแต่ควรสังเกตอาการข้างเคียง เช่น ท้องเสีย |
รับประทาน เช่น Clotrimazole ชนิดเหน็บช่องคลอด กรณีใช้ยารับประทานแนะนำ Fluconazole ชนิดรับประทานครั้งเดียว |
ไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ต่อทารก |
ยาลดน้ำมูก: Cetirizine และ Loratadine ยาแก้อาการคัดจมูก : Pseudoephedrine ยาแก้ไอ: Diphenhydramine |
ใช้ได้อย่างปลอดภัย ลดปริมาณน้ำนมของคุณแม่ ยานี้อาจทำให้บุตรที่ได้รับนมจากมารดาง่วงซึมได้ |
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย
|
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
|
ใช้ได้อย่างปลอดภัย ใช้ได้อย่างปลอดภัย |
บทความโดย โดย นศภ. กมลจันทร์ รัตนพรเจริญ http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/
เอกสารอ้างอิง
- คณาจารย์ ภาควิชาเภสัชวิทยา. เภสัชวิทยา. พิมพ์ครั้งที่ 4 ฉบับปรับปรุงใหม่. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ; 2555.
- Lacy CF, Armstrong LL, Goldman MP, Lance LL., editors. Drug information handbook: International. 21st.Ohio: Lexi-comp. 2012-2013.
- สุวิมล ยี่ภู่. การใช้ยาในสตรีมีครรภ์และให้นมบุตร. ตำราเภสัชกรครอบครัว. ครั้งที่1. กรุงเทพฯ: บริษัทประชาชน จำกัด 2557; 227-55.
- พนารัตน์ แสงแจ่ม, สุวิมล ยี่ภู่.การใช้ยาในสตรีให้นมบุตร. คู่มือการใช้ยาสำหรับบุคลากรสาธารณสุข.พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: บริษัทประชาชน จำกัด 2550; 97-112.
- So M, Bozzo P, Inoue M, Einarson A. Safety of antihistamines during pregnancy and lactation [Internet]. CFP. 2010; 56:427-29.
- SPENCER JP, GONZALEZ LS, BARNHART DJ. Medications in the Breast-Feeding Mother. Am Fam Physician. 2001; 64:119-127.
- Briggs GG, Freeman RK, Yaffe SJ. Drugs in pregnancy and lactation. 8th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2008.