ทารกท้องผูกเป็นปัญหาที่คุณแม่มือใหม่หลายคนต้องเจอค่ะ เรามาสังเกตกันก่อนว่าแบบไหนที่เรียกว่าลทารกท้องผูก และหากลูกท้องผูกจริงๆ จะต้องดูแลอย่างไรให้ลูกอึง่าย สบายท้อง

ลูกท้องผูก คุณแม่มือใหม่ต้องรับมืออย่างไรให้ลูกสบายท้อง สุขภาพดี

เชื่อเลยว่าคุณแม่มือใหม่แทบทุกคนต้องเจอปัญหาลูกท้องผูก แถมยังไม่รู้ว่าจริงๆ แล้วอาการที่ลูกไม่อึหลายวันเรียกว่าท้องผูกจริงไหม ต้องรับมืออย่างไรเพื่อช่วยให้ลูกอึ และไม่ท้องผูกอีก วันนี้เรามีคำแนะนำที่จะมาช่วยให้คุณแม่รับมือกับปัญหาลูกท้องผูก ช่วยให้ลูกอึง่าย สบายตัว สบายท้องค่ะ

ความรู้เบื้องต้นเรื่องการขับถ่ายของลูกทารก

โดยปกติในช่วง 2-3 อาทิตย์แรกหลังลืมตาดูโลก ลูกน้อยที่ดื่มนมแม่มักจะถ่ายวันละหลายรอบต่อวัน เฉลี่ยวันละ 4 ครั้ง จากนั้นจะลดความถี่ลง จนเข้าสู่ช่วงอายุ 6 เดือน ถือเป็นช่วงวัยที่มีอาการท้องผูกมากที่สุดไปจนถึงอายุ 4 ขวบ เพราะเป็นช่วงที่ลูกเริ่มกินรับประทานอาหารเสริมที่มีกากใยสูง รวมไปถึงในบางกรณีก็เป็นช่วงที่คุณแม่บางคนเริ่มให้ลูกดื่มนมเสริมแล้วค่ะ

เด็กนมแม่ – ปกติแล้วลูกแรกเกิดเมื่อดื่มนมแม่แล้วจะขับถ่ายง่ายและไวมาก แต่เมื่อเริ่มเข้าเดือนที่ 2 เป็นต้นไป เด็กนมแม่บางคนจะเริ่มไม่ค่อยถ่าย โดยอาจจะใช้เวลา 3-4 วันถึงถ่ายครั้งหนึ่ง ซึ่งเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่อาการท้องผูกค่ะ เพราะนมแม่ย่อยง่าย ร่างกายลูกดูดซึมได้หมด และแทบไม่มีกากใยเหลือเป็นเนื้ออุจจาระ ดังนั้นจึงใช้เวลาหลายวันจึงจะมีก้อนอุจจาระมากพอให้มีแรงเบ่งออกมันนั่นเอง

อาการแบบไหนที่เรียกว่าลูกท้องผูก

สังเกตง่าย ๆ เวลาถ่ายอุจจาระ ลูกเบ่งจนหน้าแดง บิดตัว ร้องงอแง เมื่อก้อนอุจจาระออกมาแล้วจะมีลักษณะแข็งทำให้ลูกก้นแดง หรือบางครั้งอาจทำลำไส้หรือรูทวารฉีกขาดจนมีเลือดติดออกมาด้วย หากลูกเข้าข่ายอาการท้องผูก คุณแม่จะต้องรีบแก้ไขค่ะ เพราะหากปล่อยไว้อาจส่งผลต่อลำไส้และระบบขับถ่ายของลูกในระยะยาว

วิธีแก้ปัญหาลูกทารกท้องผูก

1. ให้ลูกดื่มนมแม่ให้นานและมากที่สุด เพราะนมแม่ย่อยง่าย และช่วยทำลำไส้ ระบบขับถ่ายทำงานได้ปกติค่ะ
   
   
2. สำหรับเด็กที่กินรับประทานอาหารเสริม ควรเลือกอาหารที่ย่อยง่ายเป็นหลัก และให้ระหว่างป้อนอาจป้อนน้ำซุปสลับไปด้วย เพื่อช่วยให้ย่อยง่าย
   
   
3. ควรให้ลูกได้กินรับประทานผักผลไม้ เพราะเป็นอาหารที่มีกากใยสูง ช่วยในระบบขับถ่ายได้ตั้งแต่เริ่มอาหารเสริมไปจนโตค่ะ
   
   
4. กรณีที่มีความจำเป็นต้องให้ลูกดื่มนมเสริม คุณแม่ควรคำนึงถึงระบบย่อยของลูกเป็นหลัก เพราะลำไส้ ระบบย่อย และขับถ่ายของลุกยังทำงานได้ไม่เต็มที่ ดังนั้นนมเสริมจึงควรเป็นนมย่อยง่าย อย่างการเลือกนมแพะ ที่มีโปรตีนย่อยง่าย และยังเสริมทัพด้วย Prebiotics อย่าง Inulin & Oligofructose ที่เป็นตัวกระตุ้นการเจริญของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ ช่วยให้ลูกน้อยขับถ่ายดี ท้องไม่ผูก สร้างภูมิคุ้มกันที่ดี การสวนทวาร โดยปกติแล้วคุณหมอจะไม่ค่อยแนะนำให้สวนทวารเด็กๆ เพราะจะไปขัดขาวงกระบวนการขับถ่ายตามธรรมชาติของเด็ก ยิ่งสวนบ่อยๆ ลูกก็จะเคยชินกับการสวนและไม่มีเบ่งอึเอง ดังนั้นการสวนควรทำก็ต่อเมื่อลูกไม่อึหลายวันและมีอาการผิดปกติจนไม่สบายตัวจริงๆ เท่านั้น และวิธีการ รวมถึงยาสวนทวารควรอยู่ในการแนะนำของคุณหมอค่ะ

อาการท้องผูกเกิดขึ้นได้กับเด็กทุกวัย เป็นสิ่งที่พ่อแม่กังวลใจเป็นอย่างมาก มาดูวิธีการรับมือเด็กท้องผูกกันค่ะ

ทารกท้องผูก ลูกท้องผูกแต่ละวัยต่างกันอย่างไร พร้อมวิธีแก้อาการท้องผูก

ทำไมทารกท้องผูก ลูกท้องผูก

อาการท้องผูกคือ อาการที่ถ่ายลำบาก อาจมีก้อนอุจจาระแข็ง ต้องใช้แรงเบ่งมาก หรือปวดเวลาอุจจาระผ่านออกมา ไม่มีการเคลื่อนไหวของลำไส้ และถ้าหากเกิดในเด็กแล้ว เจ้าหนูก็จะกลัวการถ่ายอุจจาระ เพราะว่าก้อนอุจจาระแข็ง ตอนเบ่งอาจทำให้รูทวารฉีกขาดได้ โดยปกติแล้วลำไส้ใหญ่ จะมีหน้าที่ดูดน้ำกลับเข้าสู่ร่างกาย หากอุจจาระค้างอยู่ในลำไส้ใหญ่นาน อุจจาระจะถูกดูดน้ำจนแข็งและแห้ง เวลาถ่ายยิ่งจะเจ็บมากขึ้นตามลำดับ เวลาปวดท้องเด็กก็จะอั้นไว้ก่อน เพราะกลัวว่าอึแล้วจะเจ็บ ก็เป็นวงจรวนไป

ลูกแต่ละวัยท้องผูกต่างกันอย่างไร

• ทารกแรกเกิด - 1 เดือน : หากมีอาการท้องผูก อาจมีสาเหตุจากตัวลำไส้ใหญ่ของเด็กมีปัญหา เช่น ระบบประสาทในลำไส้เจริญผิดปกติ คุณแม่ควรพบคุณหมอเพื่อหาทางรักษา
  
  
• อายุ1 เดือน - 6 เดือน : มักจะมีปัญหาท้องผูกน้อย สำหรับเด็กที่กินนมแม่มักจะไม่ค่อยมีปัญหาท้องผูก
  
  
• อายุ7 เดือน - 1 ปี : หากลูกกินนมผสมอาจจะเริ่มมีอาการท้องผูกเกิดขึ้นได้จากการเปลี่ยนสูตรนม ซึ่งวัยนี้เริ่มกินอาหารเสริมแล้ว คุณแม่ควรเพิ่มผักและผลไม้เข้าไปในเมนูอาหารเสริม
  
  
• อายุ1 ปี - 3 ปี : สำหรับวัยนี้ สาเหตุมักจะมาจากนิสัยการกินของตัวเด็กเอง กินอาหารที่มีกากใยน้อย ดื่มน้ำน้อย ไม่ออกกำลังกายและมีการเคลื่อนไหวร่างกายน้อย ดูแลลูกท้องผูก นอกจากการใช้ยาเพื่อช่วยลดอาการแล้ว การปรับพฤติกรรมจะช่วยลดอาการท้องผูกได้ยั่งยืนกว่า

อาหารและเครื่องดื่มช่วยแก้อาการทารกท้องผูก ลูกท้องผูก

• ดื่มน้ำเพื่อให้อุจจาระอ่อนตัวช่วยลดอาการท้องผูกได้ โดยเฉพาะในตอนเช้า ทุกๆเช้าหลังตื่นนอนประมาณ 1 ถึง 2 แก้วจะช่วยได้ 

• ดื่มน้ำลูกพรุนสกัด เด็กเล็กอาจผสมกับนมผงที่กินประจำให้กินได้ ลูกพรุนช่วยในการขับถ่ายเป็นอาหารที่มีกากใยมาก ช่วยลดอาการท้องผูกได้

• กินมะละกอสุก เป็นการช่วยลดอาการท้องผูกได้ หรือการดื่มน้ำผักหรือผลไม้ปั่นช่วยลดอาการท้องผูกได้

วิธีแก้อาการทารกท้องผูก ลูกท้องผูก

• นั่งลงในอ่างน้ำอุ่นแช่ประมาณ 5 นาทีหลังถ่าย จะช่วยในการลดอาการปวดรูทวารจากการถ่ายอุจจาระที่แข็งได้ หรือฝึกให้เด็กขับถ่ายให้เป็นเวลาตอนเช้าหลังตื่นนอนก็ได้ และให้สม่ำเสมอ
  
  
• วิธีสวนถ่าย โดยการใช้สบู่เหลาเป็นแท่งเล็กมน ๆ สอดใส่เข้าไปในทวารสำหรับเด็กทารก ใช้ในกรณีเด็กถ่ายไม่ออกหลายวัน และควรต้องพาไปพบแพทย์หากเด็กเป็นบ่อยๆ

รักลูก The Expert Talk Ep.128 : โพรไบโอติกและพรีไบโอติก เลือกอย่างไรเหมาะกับเด็ก

โพรไบโอติกและพรีไบโอติก เลือกแบบไหนเหมาะสำหรับเด็ก สายพันธุ์ไหนดี กินปริมาณเท่าไหร่เพียงพอ

ฟัง The Expert พญ. สีวลี สีดาฟอง

แพทย์ผู้ชำนาญการโรคระบบทางเดินอาหารและตับในเด็ก โรงพยาบาลวิมุต 

ติดตามรักลูก Podcast ได้ที่https://linktr.ee/rakluke