เตรียมตัวอย่างไร เมื่อลูกต้องไปทัศนศึกษากับโรงเรียน

กิจกรรมทัศนศึกษาไม่ได้มีแต่เด็ก ๆ เท่านั้นที่ตื่นเต้นรอคอย พ่อแม่เองก็ตื่นเต้นเช่นกัน เพราะนอกจากการเตรียมตัวให้ลูกแล้วยังเต็มไปด้วยความกังวลต่าง ๆ ด้วย

ข้อดีของการทัศนศึกษา

การทัศนศึกษาไม่ใช่แค่การพาเด็ก ๆ ไปเที่ยวเล่นสนุกเท่านั้น แต่การทัศนศึกษายังเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาทักษะด้านต่าง ๆ ของเด็กด้วย

1. เด็กได้เรียนรู้นอกห้องเรียน การทัศนศึกษาเป็นการเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ในสภาพแวดล้อมใหม่ ได้มุมมองใหม่ ๆ จากเนื้อหาสาระที่เรียนรู้ เกิดการเรียนรู้และการจดจำที่ดีกว่าการเรียนรู้ในตำราเพียงอย่างเดียว

2. ได้รับประสบการณ์ใหม่ ๆ เด็ก ๆ จะได้สำรวจสิ่งแวดล้อมใหม่ ๆ ได้ประสบการณ์ใหม่ ๆ ได้เรียนรู้ความแตกต่างของวัฒนธรรมและสังคม ได้สัมผัสกับสิ่งที่พวกเขาอาจไม่เคยเห็นมาก่อน

3. เสริมสร้างทักษะชีวิต การไปทัศนศึกษากับเพื่อน ๆ เที่โรงเรียนจะช่วยพัฒนาทักษะทางสังคมของเด็ก ๆ ได้ เพราะระหว่างทำกิจกรรมจะต้องมีการสื่อสารกัน เกิดการทำงานเป็นทีม และรู้จักเคารพมุมมองของผู้อื่น

4. เกิดการประยุกต์ใช้ความรู้ เมื่อไปทัศนศึกษา เด็กๆ จะเข้าใจว่าโลกในโรงเรียนกับโลกแห่งความเป็นจริงนั้นแตกต่างกัน เมื่อได้เรียนรู้จากสถานที่จริง ปฏิบัติจริง จะเกิดความเข้าใจและนำไปปรับใช้กับชีวิตประจำวันได้

5. เด็ก ๆ ได้สัมผัสกับธรรมชาติ หลายครั้งที่โรงเรียนมักพาเด็ก ๆ ไปศึกษาในแหล่งเรียนรู้ตามธรรมชาติ เช่น อุทยาน สวนป่า ป่าชายเลน ทะเล ภูเขา แหล่งอนุรักษ์ต่าง ๆ เหล่านี้ช่วยส่งเสริมให้เด็ก ๆ ได้ใกล้ชิดธรรมชาติ เรียนรู้ระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม ช่วยให้ตระหนักถึงการอนุรักษ์ธรรมชาติ เป็นต้น

ข้อเสียของการทัศนศึกษา

1. อาจมีค่าใช้จ่ายสูงเกินไป การจัดกิจกรรมทัศนศึกษามีทั้งค่าเดินทาง ค่าอาหาร ค่าเข้าสถานที่ หากมีการพักแรมอาจมีค่าที่พักด้วย บางครั้งอาจเป็นภาระของผู้ปกครอง

2. กังวลเรื่องความปลอดภัย การเดินทางออกนอกสถานที่มีความเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุได้ ยิ่งเดินทางไกลยิ่งกังวล รวมถึงการพลัดหลงกับหมู่คณะ หรือการเกิดอุบัติเหตุระหว่าการทำกิจกรรม เป็นต้น

3. การดูแลนักเรียนอาจไม่ทั่วถึง เนื่องจากเป็นการเรียนรู้นอกสถานที่ การพานักเรียนกลุ่มใหญ่ไปทัศนศึกษาอาจทำให้ครูดูแลนักเรียนได้ไม่ทั่วถึง อาจทำให้มีปัญหาเรื่องการจัดการ เช่น การควบคุมเวลา การตรวจสอบความเรียบร้อยของนักเรียน การดูแลไม่ให้พลัดหลง เป็นต้น

เมื่อโรงเรียนต้องพาเด็กนักเรียนไปทัศนศึกษา พ่อแม่ควรทำอย่างไร

• ถามความสมัครใจของลูก อ้างอิงราชกิจจานุเบกษา ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการพานักเรียนและนักศึกษาไปนอกสถานศึกษา ข้อที่ 6 การพานักเรียนและนักศึกษาไปนอกสถานศึกษาให้เป็นไปตามความสมัครใจหากเด็กไม่ยินยอมไม่ควรบังคับ
• พิจารณาโปรแกรมการเดินทาง สถานที่ที่จะไปทัศนศึกษาเหมาะกับวัยของลูกหรือไม่ มีความปลอดภัยมากแค่ไหน
• จำนวนครูและครูพี่เลี้ยงที่ดูแลเด็ก ๆ มีจำนวนเพียงพอหรือไม่กับการดูแลเด็กอย่างทั่วถึง กระทรวงศึกษาฯ กำหนดให้การทัศนศึกษานอกสถานที่แต่ละครั้งต้องมีครูผู้ควบคุม 1 คน และครู 1 คนต้องดูแลนักเรียนไม่เกิน 30 คน
• ความปลอดภัยในการเดินทางและการพักค้างแรมเป็นอย่างไร หากเป็นไปได้อาจจะขอตรวจสอบพาหนะที่ใช้เดินทางว่ามีความปลอดภัย เก่า ใหม่ อยู่ในสภาพดีแค่ไหน มีอุปกรณ์เซฟตี้เช่น เข็มขัดนิรภัยครบทุกที่นั่ง มีค้นทุบกระจกและถังดับเพลงหรือไม่ ประตูทางออกฉุกเฉินใช้งานได้หรือไม่
• คนขับรถมีความน่าเชื่อถือ และเชี่ยวชาญชำนาญเส้นทางหรือไม่ หากเดินทางข้ามจังหวัดไกล ๆ มีคนขับคอยเปลี่ยนหรือไม่
• เส้นทางที่จะใช้เดินทางมีความปลอดภัยกับการต้องเดินทางด้วยพาหนะที่โรงเรียนจัดหรือไม่
• นักเรียนที่เดินทางไปทั้งหมดมีอาการเจ็บป่วยเป็นโรคติดต่อหรือไม่

ทั้งนี้ถ้าคุณพ่อคุณแม่เห็นว่าความปลอดภัยต่าง ๆ มีอยู่อย่างครบถ้วน และโรงเรียนได้เตรียมพร้อมการจัดกิจกรรมทัศนศึกษาอย่างดีและเหมาะสมแล้ว ก็ควรอนุญาตให้ลูก ๆ ได้เข้าร่วมกิจกรรมค่ะ แต่หากพิจารณาความเหมาะสม ระยะทาง หรือกิจกรรมต่าง ๆ แล้วเกิดความกังวลอาจจะต้องพูดคุยกับลูก อธิบายให้เข้าใจว่าเพราะเหตุใด เช่น ระยะทางไกลไป แม่เป็นห่วงเรื่องความปลอดภัยและกังวลว่าลูกจะเหนื่อย ลูกยังเล็กเกินไป รอให้โตกว่านี้ได้มั้ย เป็นต้น  

เตรียมพร้อมลูกก่อนไปทัศนศึกษา

กิจกรรมทัศนศึกษาเป็นกิจกรรมสร้างเสริมพัฒนาการ ความรู้ และทักษะการใช้ชีวิตร่วมกันกับคนอื่นของเด็ก ๆ แต่การปล่อยให้ลูกเดินทางออกไปห่างอกพ่อแม่อาจเป็นเรื่องยาก และและความปลอดภัยยังเป็นเรื่องที่พ่อแม่กังวลเป็นอันดับแรก ยิ่งถ้าลูกต้องเดินทางไปทัศนศึกษาครั้งแรกกับโรงเรียน พ่อแม่ยิ่งกังวลใจสารพัด เรามาเตรียมตัว และตรวจสอบความปลอดภัยก่อนอนุญาตให้ลูกได้ออกไปเที่ยว ทัศนศึกษากับเพื่อน ๆ กันดีกว่าค่ะ

เตรียมวางแผนกิจกรรมการเรียนรู้ให้ลูก

• นอกจากหน้าที่ของครูที่ต้องเตรียมแผนการทัศนศึกษาให้ลูกแล้ว พ่อแม่ก็มีส่วนช่วยวางแผนการเรียนรู้ให้ลูกได้เช่นกันค่ะ
• หาข้อมูลก่อนไปทัศนศึกษา พ่อแม่อาจจะพูดคุยสอบถามเกริ่นนำให้ลูกๆ มีความสนใจ เช่น ลูกจะไปทัศนศึกษาที่ไหนคะ รู้จักไหมว่าที่นั่นมีอะไรบ้าง กลับมาแล้วต้องมาเล่าให้พ่อแม่ฟังด้วยนะว่าเจออะไรบ้าง
• สอนหรือเตือนลูกเกี่ยวกับการกฎเกณฑ์ความปลอดภัยเบื้องต้น เช่นการเดินบนถนนอย่างปลอดภัย บอกลูกให้รู้จักสังเกตความผิดปกติขณะเดินทาง เช่น หากได้กลิ่นไหม้ในรถยนตร์ให้รีบแจ้งครูทันที
• สอนการใช้อุปกรณ์ฉุกเฉินบนรถประจำทาง อาจจะเปิดคลิปวิดีโอการใช้งานให้ลูกดู ว่าหากเกิดเหตุไม่คาดฝันลูกจะใช้อุปกรณ์บนรถอย่างไร

เตรียมข้าวของ อุปกรณ์ให้พร้อมไปทัศนศึกษา

• น้ำดื่ม ใช้แบบกระติกน้ำคล้องคอก็จะสะดวกสำหรับลูก แต่ไม่ควรใหญ่หรือหนักเกินตัวลูก เลือกสายคล้องที่ใช้วัสดุที่ไม่บาด หรือไม่สบายตัวลูกถ้าต้องสะพายนานๆ
• เป้สะพายหลัง ที่มีขนมขบเคี้ยวเผื่อลูกหิว สมุดเปล่า ดินสอ สี เผื่อลูกวาดรูปหรือจดความประทับใจลงไป
• หมวก หรือ เสื้อคลุมบาง ๆ กันแดด
• รองเท้า ควรเลือกรองเท้าที่สวมใส่สบาย สำหรับการเดินไกล ๆ
• เบอร์โทรศัพท์ผู้ปกครอง เขียนชื่อ เบอร์โทรศัพท์ผู้ปกครอง ครู โรงเรียน ติดตัวลูกไว้เสมอ
• ยาดมหรือลูกอมแก้เมารถ สำหรับเด็กที่เมารถคุณแม่ควรเตรียมใส่กระเป๋าไว้เลย

การทัศนศึกษาสำหรับเด็กนอกจากการเสริมสร้างพัฒนาการของลูกแล้ว ยังเป็นความทรงจำดี ๆ ในวัยเด็กที่ไม่สามารถย้อนคืนมาได้ หากคุณครูและโรงเรียนมีการวางแผนและดูแลความปลอดภัยอย่างเหมาะสม การทัศนศึกษาก็ยังคงเป็นส่วนหนึ่งในการเรียนรู้ที่ดีสำหรับเด็กค่ะ