1. อย่าเริ่มเร็ว
เพราะการให้อาหารเสริมลูกเร็วเกินไปคือก่อน 6 เดือนนั้น อาจทำให้ลูกมีอาการท้องอืด เพราะระบบย่อยอาหารของลูกยังไม่พร้อมในการย่อยอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต เช่น ข้าวหรือกล้วย อีกทั้งกระเพาะอาหารของลูกยังมีความจุน้อย การเริ่มอาหารเสริมเร็วจึงทำให้ลูกอิ่มข้าวแล้วกินนมซึ่งเป็นอาหารหลักที่เหมาะสมกับวัยได้น้อยลง
2. เริ่มทีละอย่าง
ช่วงแรกของการเริ่มให้อาหารเสริม คุณพ่อคุณแม่ควรให้ลูกทดลองกินอาหารเสริมทีละชนิด เพื่อช่วยให้ลูกเรียนรู้รสชาติของอาหารได้ดีขึ้น และการเริ่มอาหารทีละชนิดมีข้อดีอีกอย่างคือ ช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สังเกตได้ว่า ลูกแพ้อาหารชนิดใดหรือไม่ แล้วจะได้หลีกเลี่ยงไม่ให้ลูกกินอาหารชนิดที่ลูกแพ้ได้ถูก
3. ให้กินทีละน้อย
คุณแม่ยังไม่ควรรีบป้อนอาหารเสริมให้ลูกทานได้เยอะๆ เพราะ เด็กแต่ละคนมีความอิ่มไม่เท่ากัน ซึ่งคุณแม่ควรจะเริ่มป้อนให้ลูกทาน 1-2 ช้อนชาก่อน เมื่อลูกมีท่าทางว่าจะรับอาหารเพิ่มได้ก็ค่อยป้อนเพิ่มได้บ้าง ซึ่งสังเกตได้จากการที่เขาไม่หันหน้าหนี หรือไม่ดุนอาหารออกจากปาก
4. กินผักก่อนผลไม้
พ่อแม่ส่วนใหญ่อาจจะมองข้ามเรื่องนี้ไป เพราะไม่เห็นความแตกต่างของการเริ่มผักหรือผลไม้ก่อน แต่จริงๆ แล้ว การให้ลูกน้อยเริ่มกินผักก่อนจะทำให้คุ้นชินกับรสชาติของผักที่มีรสอ่อนกว่า และหวานน้อยกว่าผลไม้ แต่ถ้าให้ลูกกินผลไม้ก่อนจะทำให้เขาชินกับรสหวานของผลไม้ จนปฏิเสธที่จะกินผักได้
ส่วนผักที่ควรเริ่มให้ลูกกินนั้น ควรเริ่มด้วยผักนิ่มๆ มีสีสันสวยงาม รสชาติไม่หวานจัด ไม่ขม และไม่มีกลิ่นฉุน เช่น แครอต ฟักทอง หรือตำลึง โดยเอาผักมาครูดผสมกับน้ำซุป หรือต้มให้เปื่อย แล้วบดให้ลูกน้อยกินก็ได้
5. กินไข่แดงก่อนไข่ขาว
บ่อยครั้งที่มักสับสนว่า จะให้ลูกกินไข่แดงก่อนไข่ขาว หรือไข่ขาวก่อนไข่แดง หรือจะให้กินทั้งฟองดี เริ่มแรกควรจะให้ลูกกินเพียงไข่แดง เพราะลูกอาจจะแพ้โปรตีนที่มีในไข่ขาวได้มากกว่าไข่แดง ถึงแม้ว่าจะผ่านกรรมวิธีในการปรุงให้สุกแล้วก็ตาม อีกทั้งไข่ขาวยังย่อยยากกว่าไข่แดงอีกด้วย
ไข่แดงที่คุณแม่จะให้ลูกกินควรปรุงให้สุกเสียก่อนเพราะการกินที่ยังไม่สุกดีหรือที่เรียกกันว่า “ยางมะตูม” นั้นจะย่อยยากกว่าไข่ที่สุก และเมื่อลูกอายุประมาณ 7 เดือน จึงค่อยให้ลูกลองกินไข่ทั้งฟอง แต่ถ้าลูกมีอาการแพ้มีผื่นขึ้นก็เลี่ยงการกินไข่ทั้งฟอง และค่อยทดลองให้ลูกกินอีกครั้งเมื่ออายุ 1 ขวบไปแล้ว
6. กินปลาน้ำจืด
อย่างรู้กันดีว่า ปลาเป็นเนื้อสัตว์ที่ย่อยง่ายกว่าเนื้อสัตว์ชนิดอื่นๆ แถมยังมีสารอาหารที่จำเป็นต่อสมองและการเจริญเติบโตของลูกหลายชนิด อาหารเสริมลูกน้อยจึงไม่ควรพลาดเมนูปลา
ปลาที่เหมาะสำหรับอาหารเสริมที่สุดคือปลาน้ำจืด เช่น ปลานิล ปลาทับทิม หรือปลาช่อน เพราะเป็นปลาที่มีเนื้อนิ่ม ก้างใหญ่ บดให้ละเอียดง่าย อย่างปลาช่อนถือเป็นปลาน้ำจืดที่มีโอเมก้า 3 มากที่สุดในบรรดาปลาน้ำจืดด้วย ส่วนปลาน้ำเค็มนั้น ควรให้ลูกเริ่มกินเมื่ออายุ 10 เดือนขึ้นไป เพราะเด็กวัยเริ่มอาหารเสริมมีความเสี่ยงที่จะแพ้โปตีนในปลาทะเลง่ายกว่าปลาน้ำจืด
7. เลี่ยงการปรุงรสชาติ
เครื่องปรุง เช่น ซีอิ้ว น้ำตาล น้ำปลา หรือเกลือ ไม่จำเป็นสำหรับอาหารเสริมเลย เพราะอาหารที่ผ่านการปรุงแต่งรสชาติใดรสชาติหนึ่งมากเกินไป จะทำให้ลูกติดและชินกับการที่จะกินอาหารรสนั้น แล้วเมินอาหารรสธรรมชาติ และการปรุงรสมากเกินไปยังทำให้ร่างกายของลูกได้รับโซเดียมหรือน้ำตาลมากเกินความต้องการของร่างกาย จนทำให้เกิดโรคอ้วนหรือโรคต่างๆ ตามมาด้วย
8. น้ำผลไม้คั้นเองดีที่สุด
การให้ลูกกินน้ำผลไม้จะช่วยในเรื่องของระบบขับถ่าย แต่น้ำผลไม้ที่จะได้ประโยชน์มากที่สุดคือน้ำผลไม้ที่คั้นเองสดๆ เพราะวิตามินในผลไม้จะไม่สูญเสียไป และปราศจากเชื้อโรค มั่นใจได้ว่าลูกกินแล้วจะไม่ท้องเสีย
การให้ลูกกินน้ำผลไม้คุณแม่ควรให้กินทันทีเมื่อคั้นเสร็จหรือไม่ควรเกิน 15 นาที เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคมีโอกาสมาปนเปื้อนน้ำผลไม้ก่อนที่ลูกจะกิน ปริมาณของน้ำผลไม้ที่จะให้ลูกกินนั้นไม่ควรเกิน 3-4 ออนซ์ต่อวัน เนื่องจากในน้ำผลไม้มีน้ำตาลเยอะจึงต้องคอยระวังเรื่องปัญหาฟันผุ และการได้รับน้ำตาลมากเกินไปด้วย
9.ก่อนกินควรอุ่น
มีคำถามจากคุณแม่หลายคนว่า การทำอาหารเสริมให้ลูกสามารถทำเผื่อมื้ออื่นๆ ได้หรือไม่ จริงๆ แล้วแนะนำให้ทำกินเป็นมื้อๆ เพราะจะได้ไม่เสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียที่อาจจะทำให้ลูกท้องเสียได้ แต่ถ้าไม่มีเวลาก็สามารถทำอาหารบางอย่าง เช่น ข้าวต้มหรือน้ำสต็อก เผื่อไว้ได้ แต่ต้องแบ่งเข้าแช่ในตู้เย็นเป็นถุงๆ กะว่าให้ลูกกินถุงละ 1 มื้อ เพื่อป้องกันการอุ่นซ้ำให้สูญเสียสารอาหาร
ส่วนการอุ่นนั้น สามารถอุ่นด้วยเตาไมโครเวฟได้ แต่ต้องระวังอาหารจะไม่อุ่นเท่ากัน เพราะเตาไมโครเวฟไม่สามารถกระจายความร้อนได้ทั่วถึง คุณจะต้องเอาอาหารออกมาคลุกเคล้า แล้วอุ่นต่อหลายครั้งอาหารจึงจะสุกทั่วกันได้
เทคนิคสั้นๆ และจดจำง่ายเหล่านี้ คงช่วยให้คุณพ่อคุณแม่มั่นใจที่จะเริ่มอาหารเสริมให้ลูกแล้ว แต่ถึงจะเริ่มอาหารเสริมแล้วก็อย่าลืมให้ลูกกินนมในปริมาณที่เพียงพอด้วย เพราะน้ำนมแม่เป็นอาหารหลักที่สำคัญที่สุดของลูกน้อยขวบปีแรกค่ะ