การฝึกการจำไม่ใช่เรื่องไม่ดี หรือไม่ควรฝึกฝนให้ลูก มีการศึกษาที่พบว่า ความจำระยะสั้นอาจจะเป็นพื้นฐานสำคัญของความฉลาดของคน โดยถ้าฝึกเทคนิคการจำบ่อยๆ (เช่น จำหน้า จำชื่อคน) จะทำให้ความคิดเชื่อมโยงทางเหตุผลและการแก้ปัญหาดีขึ้น เรามาดูเทคนิคการจำ 10 เทคนิคนี้กันค่ะ
1. ฝึกเทคนิคการจำโดยดึงความสนใจ และสบตากับลูกมองเข้าไปในตาลูก ก่อนที่ลูกน้อยจะสามารถใช้ความจำของแกได้ แกต้องเพ่งสนใจไปยังสิ่งที่ต้องการจำนั้น พยายามดึงความสนใจของลูกยังของสิ่งนั้นตั้งแต่เริ่มแรก
2. ฝึกเทคนิคการจำโดยเชื่อมโยงกับสิ่งรอบตัว ให้เด็กๆ ได้เชื่อมโยงเรื่องที่ต้องการจดจำเข้ากับเรื่องต่างๆ รอบตัวเด็ก ผูกเรื่องราวอย่างสนุก เช่น การจำคำศัพท์ภาษาอังกฤษคำว่า Blue (สีน้ำเงิน) ก็ให้เด็กๆ จินตนาการว่าเขาดำน้ำอยู่ในทะเล แล้วเวลาโผล่ขึ้นมาหายใจก็จะมีเสียง บลูๆ หรือ Green (สีเขียว) ให้เด็กจินตนาการขณะตัดหญ้าสีเขียวๆ มีเสียงดังกรีนๆ เป็นต้น
3. ฝึกเทคนิคการจำโดยผูกเป็นเรื่อง หากเรื่องราวที่ต้องการจำมีสาระค่อนข้างยาวลองให้เด็กๆ เรียงลำดับและต่อยอดคำศัพท์หรือกลุ่มคำที่ต้องการจำผูกเป็นเรื่อง เช่น คำว่า ปลา พรม แม่ และสีแดง เล่าต่อกันว่า เด็กคนหนึ่งตกปลาอยู่บนพรม พรมเปียก แม่เดินมา แม่ใส่ชุดสีแดง... เป็นต้น
4. ฝึกเทคนิคการจำโดยการจดบันทึก การจดบันทึกช่วยจำด้วยวิธีแบ่งหน้ากระดาษเปล่าเป็น 2 คอลัมน์ แบ่งด้วยเส้นหรือสัญลักษณ์ที่เด็กๆ สร้างเอง จะทำให้เขียนและอ่านได้เร็วมากกว่าการกวาดสายตาไปทั้งหน้ากระดาษ
5. ฝึกเทคนิคการจำโดยให้ลูกมีส่วนร่วมกับเพลงหรือกลอน เด็กๆ จะจำเพลงหรือกลอนได้ดี กระตุ้นลูกให้ร้องออกมาดีกว่านั่งฟังเฉยๆ แต่สำหรับเด็กที่กำลังเรียน หรืออ่านหนังสือควรหลีกเลี่ยงการเปิดเพลง หรือฟังเพลงไปด้วยเพราะ อาจจะรู้สึกเพลินก็จริง แต่เพลงจะดึงสมาธิไปไม่รู้ตัว
6. ฝึกเทคนิคการจำโดยใช้เกมเป็นสื่อช่วยพัฒนาความจำ คุณพ่อคุณแม่ควรหากิจกรรมเกมที่ช่วยฝึกความจำให้แก่ลูก เช่น เกมปริศนาอักษรไขว้ เกมหาคำศัพท์ เกมบิงโก เกมต่อจิ๊กซอว์ เกมเหล่านี้นอกจากจะช่วยเพิ่มความสามารถในการจดจำของสมองเป็นอย่างดีแล้ว ยังช่วยให้มีสมาธิและฝึกความอดทนในการที่จะต้องพยายามแก้ปัญหาให้สำเร็จ
7. ฝึกเทคนิคการจำโดยการใช้แฟลชการ์ด (Flash Card) หรือบัตรคำ เพื่อช่วยให้เด็กๆ ได้เรียนรู้จดจำคำศัพท์ใหม่ๆ ที่ต้องการให้ลูกฝึกฝนจดจำ วิธีนี้เป็นวิธีที่ประหยัด และใช้ได้ตั้งแต่เด็กจนโตโดยสามารถเลือกกลุ่มคำศัพท์ เลือกเรื่อง หรือความสนใจไปตามวัยของลูกได้ค่ะ
8. ฝึกเทคนิคการจำโดยการนอนหลับพักผ่อน คุณพ่อคุณแม่ควรฝึกให้ลูกนอนให้เพียงพอ ไม่นอนดึกเกินไป ควรนอนวันละ 7-8 ชั่วโมง แต่ไม่ควรให้ลูกนอนนานเกินไป เพราะการนอนมากทำให้ความตื่นตัวน้อยลงและทำให้ลูกเกิดความซึมเซา ซึ่งมีผลทำให้ประสิทธิภาพของความจำลดน้อยลง แต่การนอนน้อยไม่เพียงพอก็ทำให้ ขาดสมาธิ ประสิทธิภาพการจดจำน้อยลง
9. ฝึกเทคนิคการจำโดย หาช่วงเวลาพักสักครู่เมื่อเด็กๆ เริ่มหมดสมาธิ เพราะการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพจะอยู่ในช่วงที่เด็กมีสมาธิจดจ่ออยู่กับ เรื่องนั้นๆ ค่ะ
10. ฝึกเทคนิคการจำโดย ค่อยๆ ให้เด็กทำกิจกรรมทีละอย่าง หากเด็กๆ มีหลากกิจกรรมที่น่าสนใจควรจัดสรรให้เขาได้ทำทีละอย่างและไม่เร่งเร้าให้ทำ เสร็จโดยเร็ว เพราะนั่นเท่ากับเป็นการลดทอนช่วงเวลาอิสระแห่งความคิดของเด็กๆ ค่ะ
ขอบคุณข้อมูล
เคล็ด (ไม่) ลับ เทคนิคการจำ เรียบเรียงจาก Eran Katz นิตยสาร Kids & School