ถ้าพ่อแม่ไม่สูง ลูกจะมีโอกาสสูงไหม มาหาคำตอบและวิธีที่จะช่วยให้ลูกเติบโตสูงใหญ่กันค่ะ

พ่อแม่ต้องรู้ ถ้าอยากให้ลูกสูง

หนึ่งในปัญหาที่พ่อแม่กังวลเรื่องการเจริญเติบโตของลูก คือเรื่องของความสูง กลัวสูงไม่ถึงเกณฑ์ กังวลว่าจะสูงน้อยกว่าเพื่อนรุ่นเดียวกัน และก็มองหาวิธีการทำให้ลูกสูงขึ้น ซึ่งบางครั้งวิธีการก็ไม่ได้ผล และอาจจะกระทบกับการเจริญเติบโตของลูก

เกณฑ์เฉลี่ยความสูงของเด็ก

เด็กแรกเกิดเราจะไม่เรียกว่าความสูงแต่เราจะเรียกว่าความยาว เด็กทารกจะยาวเฉลี่ย 50 เซนติเมตร จากนั้นช่วง 1 ปีแรกจะมีความยาวโดยประมาณ 75 เซนติเมตร และหลัง 2 ขวบไปแล้วถึงจะเรียกว่าความสูง โดยจะมีความสูงเฉลี่ยอยู่ที่ 87 เซนติเมตร

ช่วงวัย 1-2 ขวบ ความสูงของเด็กจะเพิ่มปีหนึ่ง 12 เซนติเมตร แต่เด็กบางคนอาจจะสูงหรือเตี้ยกว่านี้ ซึ่งพ่อแม่ต้องดูที่ Growth Chart หรือตารางส่วนสูงประกอบด้วย

สำหรับความสูงของเด็ก 3 ขวบ จะอยู่ที่ 95 เซนติเมตร 4 ขวบคือ 100 เซนติเมตร หลังจากนั้นสามารถจำง่าย ๆ ว่าเด็กจะสูงเพิ่มขึ้น เฉลี่ยปีละ 5 เซนติเมตร จนกว่าเขาจะเข้าสู่วัยรุ่น ซึ่งวัยรุ่นของเด็กแต่ละคนไม่เท่ากัน บางคนอาจจะเข้าสู่วัยรุ่นเร็ว ประมาณ 9 ขวบ หรือบางคนอาจจะอายุสัก 12-13 ปี โดยช่วงที่เริ่มเข้าสู่วัยรุ่น ความสูงของเด็กจะสูงขึ้นเร็ว เด็กผู้หญิงจะสูงเร็วกว่าเด็กผู้ชาย เฉลี่ปีหนึ่งความสูงเพิ่มขึ้น 10 เซนติเมตร ขณะที่เด็กผู้ชายเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น ความสูงจะเพิ่มเฉลี่ยปีละ 12-15 เซนติเมตร

เด็กแรกเกิดแต่ละคนจะมีสมุดบันทึกสุขภาพของเขา นอกจากจะมีบันทึกการฉีดวัคซีน บันทึกพัฒนาการ ในเล่มนั้นจะมีบันทึกความสูงของเด็ก แนะนำให้พ่อแม่ติดตามพัฒนาการลูกอย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้ตกจากกราฟแสดงน้ำหนักส่วนสูง ตามเกณฑ์อายุ หากผิดปกติต้องพาลูกไปหาหมอเพื่อหาสาเหตุและวิธีแก้ไข

ความสูงสัมพันธ์กับพัฒนาการเด็ก สัญญาณของโรคหรือพัฒนาการ?

ปัจจัยสำคัญต่อความสูงของเด็กคือ

80% เป็นเรื่องของพันธุกรรม

20% เป็นภาวะโภชนาการ ฮอร์โมน และกิจกรรมการเคลื่อนไหวร่างกาย หรือภาวะทางการแพทย์ทำให้เด็กบางคนมีโรคบางอย่างที่ทำให้ความสูงละงักงัน

โรคหรืออาการที่กระทบความสูง

โรคที่เข้าสู่ภาวะวัยหนุ่มสาวเร็ว เป็นสาเหตุหลักที่กระทบความสูง เป็นโรคเกี่ยวกับการทำงานของต่อมไร้ท่อ เด็กที่เป็นวัยหนุ่มสาวเร็ว มักจะพบว่าช่วงเล็ก ๆ เขาจะดูสูงกว่าเพื่อน แต่ตอนหลังกลายเป็นความสูงจะชะลอ จะถูกเพื่อนแซง ทำให้กลายเป็นภาวะตัวเตี้ย พ่อแม่ต้องพาไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุว่าทำไมลูกถึงเป็นหนุ่มเป็นสาวเร็ว และรีบทำการรักษา

ภาวะที่เด็กประสบอุบัติเหตุ เกิดการกระทบกระเทือนกับขา พ่อแม่ต้องระมัดระวังและหากูกประสบอุบัติเหตุเกี่ยวกับขาเด็กต้องได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง เพื่อไม่ให้กระทบกับกระดูกและความสูงของลูก

พ่อแม่สูงเลเวลเท่านี้ ลูกจะสูงเท่าไหร่

ความสูงของเด็กสามารถอ้างอิงความสูงของพ่อแม่ โดยเพศมีปัจจัยกับความสูง เช่น

ถ้ามีลูกสาว ให้เอาความสูงของพ่อ + ความสูงของแม่ และลบ 13 แล้วหาร 2 บวกลบ 5 เราถึงจะได้ค่าความสูงของลูกสาว ถ้ามีลูกชาย ให้เอาความสูงของพ่อ + ความสูงของแม่ และบวก 13 แล้วหาร 2 บวกลบ 5 เราก็จะได้ค่าความสูงของลูกชาย

ภาวะโภชนาการตั้งแต่ในท้องแม่สำคัญ

ช่วงที่เด็กจะสูงเร็วที่สุดคือช่วงอยู่ในท้องแม่ ฉะนั้นอาหารที่เพิ่มความสูงให้ลูกตั้งแต่ในท้องต้องเป็น Balance Diet คือรอบด้านและสมดุล กินผักผลไม้ให้เหมาะสม หรือถ้าเป็นอาหารที่เฉพาะเจาะจงกับการเจริญเติบโต ควรเน้นโปรตีนและแคลเซียม และแน่นอนต้องสมดุลเช่นกัน

เคล็ดลับเพิ่มความสูงให้ลูก

• นอนให้เพียงพอ ช่วยกระตุ้นฮอร์โมนการเจริญเติบโต
• กินอาหารให้สมดุล
• ให้ลูกออกกำลังกายที่มีการกระแทกข้อนิด ๆ เช่นการ เล่นเพลย์กราวด์ การเล่นบาสเก็ตบอล การกระโดดเชือก กระโดดหนังยาง ฯลฯ เพราะการเล่นในลักษณะนี้จะช่วยให้กระดูกช่วงปลายข้อยืดหยุ่น และเจริญเติบโตได้เป็นอย่างดี แต่สิ่งที่ต้องระวังคือการออกกำลังกายหนักเกินไป หรือการกระแทกหนัก ๆ

สำหรับพ่อแม่ที่คิดว่าการให้ลูกกินอาหารเสริมจะช่วยเพิ่มความสูงให้ลูกนั้น นมเป็นอาหารที่แคลเซียมสูงเป็นทางเลือกที่ดีทางหนึ่ง แต่ต้องสมดุลกัน นั่นคือกินเนื้อ นม ไข่ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เพราะถ้าหากบำรุงมากไปก็กินมากเกินไปก็อาจมีปัญหาได้ 

อ้างอิง : พญ.นลินี เชื้อวณิชชากร กุมารแพพญ.นลินี เชื้อวณิชชากร กุมารแพทย์ด้านพัฒนาการและพฤติกรรม โรงพยาบาล พญาไท 1

รับฟังและรับชมเพิ่มเติมที่ Podcast รายการ รักลูก The Expert Talk ทั้งหมดได้ที่>>> https://bit.ly/2PiemQ4