ดูแลความสะอาดลูกทารกตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า ไม่ใช่เรื่องยาก   

เรื่องความสะอาดของเด็กทารกต้องให้ความสำคัญสม่ำเสมอค่ะ ด้วยเหตุที่ลูกยังบอบบาง การทำความสะอาดส่วนต่างๆ ของร่างกาย จึงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากเกินไปจนคุณพ่อคุณแม่ต้องเกร็งนะคะ 

ศีรษะและเส้นผม

ควรสระผมให้ลูกก่อนแล้วค่อยอาบน้ำให้เขาค่ะ อาจใช้ฟองน้ำชุบน้ำอุ่นบีบลงบนศีรษะลูก หรือใช้มือค่อยๆ วักน้ำอุ่นลูบก็ได้ค่ะ จากนั้นบีบแชมพูสำหรับเด็กเล็กน้อยลงบนฝ่ามือ นวดเบาๆ แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ระวังอย่าให้แชมพูไหลเข้าตาลูก สำหรับเด็กเล็กวัย 0-2 สัปดาห์ ใช้น้ำเปล่าสระผมก็พอค่ะ

สิ่งที่ห้ามทำเด็ดขาด คือไม่ควรแกะเกาไขขาวๆ ที่ศีรษะลูก เพราะไขนี้จะค่อยๆ หลุดไปเองตามธรรมชาติ การแกะเกาอาจทำให้เกิดแผลได้อาจใช้เบบี้ออยล์ เช็ดตรงที่มีไขมันเพียงเบาๆ ทิ้งไว้สักครู่ก่อนพาลูกไปสระผม  

ชำระล้าง...ร่างกาย  

• ควรอาบน้ำให้ลูกก่อนกินนมมื้อไหนก็ได้ค่ะ เพราะหลังจากลูกกินนมอิ่มแล้ว ลูกมักจะอยากนอนหลับมากกว่า ลูกจะได้หลับยาวไงคะ

• เตรียมน้ำให้มีความอุ่นพอดี ทดสอบโดยใช้ข้อศอกแตะน้ำ ไม่ควรใช้มือ เนื่องจากมือมีความชินกับความร้อนค่ะ จากนั้นค่อยๆ หย่อนตัวลูกลงน้ำ เมื่อลูกชินกับน้ำแล้วควรรีบถูสบู่ ล้างตัวให้สะอาดแล้วยกตัวลูกขึ้นจากน้ำ และเช็ดตัวให้แห้งสนิท

• ขณะถูสบู่ตัวลูกจะลื่นมาก ควรระมัดระวังเป็นพิเศษ และหากพ่อแม่ยังไม่มั่นใจ อาจใช้การเช็ดตัวลูกด้วยน้ำสะอาดก็พอ โดยการวางลูกบนตักหรือบนโต๊ะที่ปูด้วยผ้านุ่มและปูผ้ายางทับอีกชั้น ทำแบบนั้นสัก 2-3 ครั้ง เมื่อมีความชำนาญจึงค่อยพาลูกลงน้ำและถูสบู่ค่ะ

หู ตา จมูก ปาก

หู ไม่ควรใช้อุปกรณ์ใดๆ แคะหูลูก เพราะอาจทำอันตรายต่อเยื่อแก้วหูได้ ควรใช้สำลีซับทำความสะอาดเพียงภายนอก บริเวณด้านหน้าและด้านหลังของใบหูลูกเท่านั้น

ตา ไม่ต้องทำความสะอาดดวงตาของลูก เนื่องจากร่างกายของลูกจะสร้างน้ำตามาทำความสะอาดดวงตาอยู่เสมอแล้วค่ะ แต่หากลูกมีขี้ตาหรือตาแฉะ ควรทำความสะอาดโดยใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วบีบหมาดๆ เช็ดทำความสะอาดเบาๆ จากหัวตาไปหางตาครั้งเดียวทิ้ง โดยเปลี่ยนสำลีก้อนใหม่เสมอ

จมูก หากลูกมีน้ำมูกตรงปลายจมูก อาจใช้สำลีพันปลายไม้ชุบน้ำอุ่นเช็ดออก ไม่ควรใช้อุปกรณ์ใดๆ สอดลึกเข้าไปในรูจมูกลูกนะคะ แต่ถ้าลูกมีน้ำมูกแห้งกรังอยู่ในรูจมูก ให้ใช้สำลีพันปลายไม้ชุบน้ำอุ่นเช็ดในจมูกลูกค่ะ แน่นอนต้องเช็ดเบาๆ นะคะ

ภายในช่องปาก ควรทำความสะอาดช่องปากให้ลูก โดยใช้ผ้าสะอาดพันรอบนิ้วชี้ของคุณแม่ชุบน้ำสุกแล้วบิดหมาดๆ เช็ดบริเวณเหงือก ลิ้น กระพุ้งแก้ม และเพดานให้ทั่วทั้งปากอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง เมื่อลูกเริ่มมีฟันขึ้น ให้ใช้สำลีชุบน้ำอุ่นเช็ดฟันให้ลูก และซื้อแปรงสีฟันชนิดขนอ่อนสำหรับเด็กมาให้ลูก เพื่อให้ลูกคุ้นกับการแปรงฟันค่ะ          

ฉี่ และ อึ  

การล้างก้นเมื่อลูกฉี่หรืออึนั้น พ่อแม่จะอุ้มแบบไหนก็ได้ค่ะ ขอให้เป็นท่าที่ถนัดมือที่สุด แต่ที่สำคัญคือ ต้องล้างจากด้านหน้าไปด้านหลัง คือ ล้างจากอวัยวะเพศไปหาก้น เพราะถ้าล้างจากด้านหลังไปด้านหน้า อาจทำให้เชื้อโรคเข้าสู่อวัยวะเพศของลูกได้ค่ะ

โดยใช้สำลีชุบน้ำต้มสุกที่เย็นแล้วบีบล้างอึลูกออกให้หมด ถ้าเป็นฉี่ก็ใช้สำลีชุบน้ำบีบล้างเช่นกัน จากนั้นก็ใช้สำลีชุบน้ำบีบหมาดๆ เช็ด โดยเปลี่ยนก้อนสำลีใหม่ทุกครั้ง อย่าลืมเช็ดด้วยผ้าอ้อมสะอาดๆ ให้ผิวลูกบริเวณนั้นแห้งอีกทีก่อนสวมเสื้อผ้าให้ลูกค่ะ

สะอาดตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้าอย่างนี้ ลูกก็สบายตัว พ่อคุณแม่ก็สบายใจ อารมณ์ดีและมีความสุขกันทั้งครอบครัวแน่ๆ