​Checklist! พัฒนาการลูก 2 เดือน - 6 ขวบ ควรเป็นอย่างไร ทำอะไรได้บ้าง?

 

จากข้อมูลการสำรวจพัฒนาการเด็กของกรมอนามัย ปี พ.ศ. 2557 พบว่า เด็กแรกเกิดถึง 5 ขวบมีพัฒนาการล่าช้าร้อยละ 27.5 หรือราว 1 ล้านคนทั่วประเทศ ซึ่งสาเหตุของการพัฒนาการล่าช้าในเด็กเกิดจากหลายปัจจัย อาทิ การเลี้ยงดู การขาดสารอาหาร หรือการขาดการกระตุ้นพัฒนาการ ซึ่งสิ่งเหล่านี้มีความสำคัญในช่วง 5 ขวบปีแรกมาก เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่เด็กจะมีพัฒนาการทางสมองเต็มที่

การมีพัฒนาการสมวัยเป็นเครื่องแสดงว่าเด็กเจริญเติบโตอย่างสมบูรณ์พร้อม ซึ่งพัฒนาการของเด็กจะดำเนินไปตามช่วงวัย คุณพ่อคุณแม่สามารถเช็กพัฒนาการของลูกได้เบื้องต้นว่าในแต่ละช่วงวัยพวกเขาทำสิ่งเหล่านี้ได้หรือยัง

พัฒนาการทารก 2 เดือน

• ยิ้ม
•  ส่งเสียงอ้อแอ้
•  สบตา
•  เอามือเข้าปาก
•  ส่งเสียงร้องสื่อสารได้หลากหลายแบบ เช่น ยามหิวหรือยามเหนื่อย ฯลฯ
•  ขยับแขนขาเท่ากันทั้งสองข้าง
•  ชันคอได้เมื่อถูกอุ้ม
•  ยกศีรษะได้เมื่อนอนคว่ำ  

พัฒนาการทารก 4 เดือน

• ยิ้มทัก
• ตั้งศีรษะได้เมื่อนั่งบนตัก
• เริ่มกลิ้งตัวและเอื้อมคว้าสิ่งของ
• อยากให้เล่นด้วย
• สงบอารมณ์เองได้
• ชอบขดตัว
• แสดงท่าทีให้รู้ว่าตัวเองชอบอะไรและไม่ชอบอะไรได้
• เมื่อนอนคว่ำใช้แขนยกหน้าอกขึ้นได้
• ส่งเสียงพูดที่มีเสียงพยัญชนะหลากหลายมากขึ้น

พัฒนาการทารก 6 เดือน

• กลิ้งตัว
• นั่งเองได้ชั่วครู่, ยันกายไปข้างหน้า
• ชอบเล่นกับผู้เลี้ยง
• พูดส่งเสียงพยัญชนะต่อเนื่องกันหลายคำและพยายามจะคุยกับคุณ
• ชอบมองไปรอบ ๆ
• เริ่มจำชื่อได้
• ยิ้มให้คนที่รู้จัก
• หยิบสิ่งของเข้าปาก  

พัฒนาการทารก 9 เดือน

• มองตามสิ่งของที่ตกลงมา 
• เกาะเหนี่ยวตัวขึ้นเพื่อยืน 
• กลัวคนแปลกหน้า 
• เข้ามาหาคุณเพื่อเล่นด้วยและทำให้ตัวเองรู้สึกอบอุ่น 
• นั่งได้มั่นคง
• ส่งเสียงเลียนแบบผู้เลี้ยงได้ 
• มองดูภาพในหนังสือได้
• คลานได้ 
• เล่นจ๊ะเอ๋ 
• ชี้สิ่งของที่สนใจ

พัฒนาการทารก 12 เดือน

• เอาของเล่นกระทบกัน 
• โบกมือบ๊ายบาย 
• พยายามจะทำเลียนแบบในสิ่งที่ผู้เลี้ยงทำ
• ยืนคนเดียวได้
• ดื่มน้ำจากถ้วยได้
• พูดได้ 1 - 2 คำ
• ส่งเสียงพูดคุยเลียนแบบผู้เลี้ยง
• พยายามเลียนเสียงที่คุณทำ 
• มองสิ่งที่คุณกำลังมอง 
• ร้องไห้เมื่อคุณออกห่าง
• ยื่นหนังสือให้คุณอ่านให้
• ทำตามคำสั่งง่าย ๆ ได้
• เล่นจ๊ะเอ๋

เด็กวัย 18 เดือน

• รู้จักชื่อหนังสือที่ชอบ 
• หัวเราะโต้ตอบผู้อื่น 
• วิ่งได้ 
• เดินขึ้นบันได
• พูดได้อย่างน้อย 6 คำ
• ใช้ช้อนและถ้วยโดยแทบไม่หก 
• ชี้อวัยวะในร่างกายได้ 1 อย่าง 
• ชอบเข้าไปช่วยทำงานต่าง ๆ ในบ้าน  

เด็กวัย 2 ขวบ

• เรียงบล็อกชิ้นเล็กได้ 5 - 6 อัน 
• เตะบอล
• เดินขึ้นลงบันไดได้ทีละ 1 ขั้นคนเดียวขณะจับกำแพงหรือราวบันได
• ชี้ภาพที่คุณเอ่ยชื่อขณะอ่านหนังสือได้ อย่างน้อย 2 ภาพ 
• ขว้างลูกบอลข้ามไหล่
• บอกชื่อได้ 1 รูป เช่น แมว สุนัข หรือลูกบอล ฯลฯ 
• กระโดดอยู่กับที่
• ทำเลียนแบบสิ่งที่คุณทำ 
• ทำตามคำสั่ง 2 ขั้นตอนได้
• พูดสองคำติดกันได้ เช่น “กินข้าว” 
• พลิกเปิดหนังสือทีละหน้าได้ 
• เล่นสมมติ 
• เล่นอยู่ข้าง ๆ กับเด็กคนอื่นได้

พัฒนาการเด็กวัย 3 ขวบ

• ต่อบล็อกเล็กได้ 6 อัน 
• ขว้างบอลข้ามไหล่
• ทรงตัวบนเท้าข้างเดียวได้ 
•  วาดรูปวงกลม 
•  บอกชื่อเพื่อน 
• เล่นบทบาทสมมติ 
• พูดคุยได้ 2 - 3 ประโยคในทีเดียว
• รู้จักชื่อและบอกประโยชน์ของถ้วย ช้อน ลูกบอล และสีเทียนได้ 
• พูดแล้วผู้อื่นฟังเข้าใจเป็นส่วนใหญ่ 
• เดินขึ้นบันไดโดยสลับเท้า 
• ฝึกเข้าห้องน้ำเองได้ในช่วงกลางวัน  
• วาดรูปคนที่ประกอบด้วย 2 ส่วน  
• ดูแลตัวเองได้ เช่น กินอาหาร แต่งตัว ฯลฯ 
• ระบุเพศตัวเองได้

พัฒนาการเด็กวัย 4 ขวบ

• ต่อตึกด้วยบล็อกเล็ก 8 ชิ้น
• วาดรูปกากบาท
• ทรงตัวบนเท้าข้างเดียวได้ 
• บอกชื่อสีได้ 4 สี 
• กระโดดกระต่ายขาเดียว 
• วาดรูปคนที่ประกอบด้วย 3 ส่วน 
• แต่งตัวเองและติดกระดุมเองได้ 
• เล่นบทบาทสมมติคนเดียวและเล่นกับคนอื่น 
• รู้จักชื่อและอายุตัวเองรวมถึงเพศ 
• เล่นเกมที่ผลัดกันเล่นได้ 
• สื่อสารให้คนอื่นเข้าใจได้ 
• แปรงฟันเองได้  

พัฒนาการเด็กวัย 5 ขวบ

• ฟังเข้าใจและทำตามคำชี้แนะง่าย ๆ ได้ 
• เล่าเรื่องได้เป็นประโยคที่สมบูรณ์ 
• นับเลขได้ 1 - 10 
• บอกชื่อสีได้อย่างน้อย 4 สี 
• วาดรูปคนที่มีส่วนประกอบ 6 ส่วน 
• วาดรูปสี่เหลี่ยมและสามเหลี่ยมได้ 
• เขียนตัวอักษรหรือตัวเลขได้บางตัว 
• ทรงตัวด้วยเท้าเดียวได้ 
• ก้าวกระโดด กระโดดขาเดียว ปืน 
• ผูกเงื่อน

พัฒนาการเด็กวัย 6 ขวบ

• ฟังเข้าใจและทำตามคำชี้แนะง่าย ๆ ได้ 
• บอกชื่อสีได้อย่างน้อย 4 สี 
• ทรงตัวด้วยเท้าเดียวได้ 
• วาดรูปคนที่ประกอบด้วย 6 ส่วน 
• นับเลขได้ 1 - 10 
• วาดรูปสี่เหลี่ยมและสามเหลี่ยมได้
• เล่าเรื่องได้เป็นประโยคที่สมบูรณ์
• เขียนตัวเลขหรือตัวอักษรบางตัวได้
• ก้าวกระโดด กระโดดขาเดียว ปีน
• ผูกเงื่อน  

รับมือลูกเสี่ยงพัฒนาการล่าช้า

หากคุณพ่อคุณแม่ลองเช็กพัฒนาการในแต่ละช่วงอายุของลูกดูแล้วพบว่า ลูกมีความเสี่ยงที่จะมีพัฒนาการล่าช้า หรือลองกระตุ้นพัฒนาการของลูกแล้วไม่ได้ผล ควรรีบพาเด็กมาพบแพทย์เพื่อปรึกษาและตรวจวัดระดับพัฒนาการอย่างละเอียด เนื่องจากแพทย์จะมีเครื่องมือในการตรวจวัดพัฒนาการเด็กที่ได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้อง และมีแพทย์ผู้ชำนาญการคอยดูแลอย่างใกล้ชิด สามารถช่วยกระตุ้นพัฒนาการของเด็กให้กลับมาเติบโตสมวัยได้

POWER OF GENERATION เสริมสร้างศักยภาพทุกช่วงวัยให้คุณใช้ชีวิตได้เต็มที่เต็มพลัง

ที่มาข้อมูล :

เว็บไซต์ Bright Future https://brightfutures.aap.org/Pages/default.aspx เว็บไซต์ Child Develop Series ของกระทรวงสาธารณสุขและภาคีเครือข่ายด้านพัฒนาการเด็ก http://www.hpc.go.th/director/dspm/index.php?module=!&file=ip1_childDev.php