การผ่าคลอดมักเกิดขึ้นในกรณีที่การคลอดธรรมชาติอาจเป็นอันตรายกับแม่และลูก สาเหตุและสัญญาณเตือนของการผ่าคลอดเพราะโรคและอาการผิดปกติมีอะไรบ้าง เรามีคำตอบค่ะ

7 สัญญาณเด็กผ่าคลอด โรคและอาการผิดปกติที่ทำให้แม่ท้องต้องผ่าตัดคลอดลูก

1. เด็กผ่าคลอดเพราะเกิดปัญหาโรคหัวใจ
   

   โรคหัวใจบางชนิด เช่น โรคหัวใจรั่ว เป็นข้อบ่งชี้ว่าคุณแม่ต้องผ่าคลอดค่ะ เพราะเวลาที่เบ่งคลอดจะทำให้เกิดอาการแทรกซ้อน คือการทำงานของหัวใจแย่ลง การผ่าตัดคลอดจึงเป็นวิธีที่ปลอดภัยสำหรับแม่และทารกมากกว่า แต่ไม่ได้หมายความว่าจะคลอดเองไม่ได้นะคะ ถ้าช่วงระหว่างตั้งครรภ์ดูแลสุขภาพอย่างดี อยู่ในความดูแลของคุณหมอ และไม่มีอาการแทรกซ้อนที่น่าเป็นห่วง ก็สามารถคลอดเองได้
   
   

2. เด็กผ่าคลอดเพราะกระดูกอุ้งเชิงกรานผิดปกติ
   

   การคลอด คุณแม่จะต้องมีโครงสร้างกระดูกอุ้งเชิงกรานค่อนข้างสมบูรณ์ เพื่อให้การคลอดอยู่ในเกณฑ์ปกติ เพราะถ้าโครงสร้างกระดูกอุ้งเชิงกรานมีความผิดปกติ ผิดรูป หรือแคบลง การที่ทารกจะผ่านออกมาก็เป็นไปได้ยาก ออกไม่ได้ และทำให้ทารกที่คลอดออกมามีความผิดปกติได้ ดังนั้น ช่องทางคลอดต้องกว้างพอให้ทารกออกมาได้ แต่ถ้ามีการประเมินแล้วว่าช่องทางคลอดไม่น่าจะปลอดภัย และไม่เหมาะสมกับตัวของทารก ก็อาจจะต้องเปลี่ยนแปลงจากการคลอดตามธรรมชาติ ไปเป็นแบบผ่าคลอด เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อยค่ะ
   
   

3. เด็กผ่าคลอดเพราะภาวะติดเชื้อในช่องคลอด
   

   คุณแม่ที่มีการติดเชื้อ เช่น เริม หูดหงอนไก่ หรือเชื้อเอชไอวี (HIV) หากคลอดเองตามธรรมชาติ จะทำให้ทารกในครรภ์มีการติดเชื้อผ่านทางช่องคลอด การผ่าตัดคลอดก็จะช่วยลดภาวะของการติดเชื้อจากแม่สู่ลูกได้ค่อนข้างมาก
   
   

4. เด็กผ่าคลอดเพราะภาวะรกเกาะต่ำ
   

   เป็นข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดคลอดอย่างแน่นอน เพราะถ้ามีรกมาขวางช่องคลอด ทารกก็ไม่สามารถออกมาได้ ซึ่งคุณแม่ที่มีภาวะรกเกาะต่ำ จะมีอาการเลือดออกตั้งแต่ระยะไตรมาสที่ 2 ซึ่งพบได้ 30-40% ในแม่ท้อง ซึ่งคุณหมอวินิจฉัยได้ตั้งแต่ก่อนคลอด ด้วยการตรวจอัลตร้าซาวนด์ ถ้าปล่อยให้คุณแม่เจ็บท้อง คลอดเองก็อาจจะเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การตกเลือด ฉะนั้นถ้าคุณแม่มีปัญหาเรื่องเลือดออก ควรให้คุณหมอตรวจเพิ่มเติมว่าเป็นสาเหตุจากรกเกาะต่ำหรือไม่ ซึ่งถ้าเป็นจริงๆ ก็เป็นข้อบ่งชี้ในการที่จะต้องผ่าตัดคลอดเหมือนกันค่ะ
   
   

5. เด็กผ่าคลอดเพราะมะเร็งปากมดลูก
   

   หากเป็นมะเร็งปากมดลูกขณะตั้งครรภ์ก็มีโอกาสทำให้การคลอดมีปัญหาได้ แต่โดยทั่วไปถ้าคุณแม่ไม่มีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ก็ไม่น่าห่วงเท่าไหร่ แต่อาจส่งผลในเรื่องการรับประทานอาหารไม่ดี เบื่ออาหาร ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ไม่ดีจากการที่คุณแม่รับประทานอาหารได้น้อย
   
   

6. เด็กผ่าคลอดเพราะเนื้องอกในมดลูก
   

   คุณแม่ที่เคยตรวจพบว่ามีเนื้องอกในมดลูก ถึงแม้จะยังไม่ได้ผ่าตัดเนื้องอกออกไป แต่ก็เป็นตัวบ่งชี้ของการผ่าคลอด เพราะถ้าเนื้องอกมีขนาดใหญ่ และมาขวางช่องทางการคลอด จะส่งผลให้ทารกไม่กลับศีรษะลง และเกิดการอุดตันปิดขวางช่องทางการคลอด ทำให้ทารกไม่สามารถคลอดออกมาได้
   
   

7. เด็กผ่าคลอดเพราะภาวะเบาหวาน
   

   คุณแม่ท้องที่รับประทานอาหารไม่มีประโยชน์ พบว่ามีภาวะเบาหวานแทรกซ้อนในระยะตั้งครรภ์มากขึ้น ถ้าคุณแม่ควบคุมเบาหวานได้ไม่ดี หรือบางคนไม่รู้ตัวมาก่อนว่าเป็นเบาหวาน เพราะไม่ได้รับการตรวจวินิจฉัยคัดกรอง จะส่งผลให้ทารกในครรภ์มีขนาดใหญ่ มีน้ำหนักมากกว่าปกติ มีผลทำให้คลอดยาก หากคุณหมอประเมินแล้วว่าทารกในครรภ์น้ำหนักเกิน 4.2- 4.5 กิโลกรัม ก็เป็นข้อบ่งชี้ตัวหนึ่งว่าควรจะผ่าตัดคลอด เพราะถ้าปล่อยให้คลอดเองจะทำให้ช่องคลอดเกิดการฉีกขาด รวมถึงภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นระหว่างการเบ่งคลอดได้
   
   

เรียบจากบทสัมภาษณ์ นพ.ภูมิพร อัจฉรารัตนโสภณ สูตินรีแพทย์ เวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ โรงพยาบาลเวชธานี