4 ผื่นคันคนท้องที่แม่ท้องต้องรู้และรักษาให้ถูก
4 ผื่นคันคนท้องที่แม่ท้องต้องรู้และรักษาให้ถูก
อาการคันช่วงตั้งครรภ์ก็เป็นอีกปัญหาหนึ่งในหญิงมีครรภ์ ซึ่งสาเหตุของการคันของหญิงมีครรภ์มีมากมาย คือนอกเหนือจากอาการคันที่พบได้ในบุคคลธรรมดาทั่วไป เช่น การติดเชื้อรา ติดเชื้อแบคทีเรีย ยุงกัด การแพ้สารเคมี แพ้เหงื่อ การแพ้เสื้อผ้า เหมือนคนปกติแล้ว ยังมีลักษณะพิเศษของโรคผิวหนังที่พบในช่วงตั้งครรภ์ ได้แก่
1. ผื่นตั้งครรภ์ Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy (PUPPP)
สาเหตุผื่นตั้งครรภ์
ผื่นคนท้องที่ชื่อว่า ผื่น PUPPP พบมากในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์เฉลี่ยอายุครรภ์ 35 สัปดาห์ สาเหตุไม่ทราบแน่ชัด คาดว่าเกิดจากผนังท้องขยายมากทาให้เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง และ คอลลาเจน กระตุ้นให้เกิดกระบวนการอักเสบ อาการผื่นมีหลายลักษณะ เช่น ผื่นนูนแดงคล้ายลมพิษ หรือ เป็นตุ่มน้ำขนาดประมาณ 1 – 2 มม. พบมากบริเวณหน้าท้องโดยเฉพาะที่เป็นรอยแตกลาย โดยเว้นรอบสะดือ แล้วจึงกระจายไปที่ ต้นขา ก้น หน้าอก และแขน โดยทั่วไปมีอาการคันมาก ผื่นชนิดนี้ขึ้นนานประมาณ 6 สัปดาห์และหายได้เองหลังคลอดภายใน 1- 2 สัปดาห์ ไม่มีอันตรายต่อมารดาและทารกในครรภ์แต่อย่างใด
การรักษาผื่นตั้งครรภ์
เป็นการบรรเทาอาการคันเช่น ยาทาคาลาไมด์, ยาทากลุ่มสตีรอยด์ และยาแก้แพ้ ก็เพียงพอ
2. ผื่นตั้งครรภ์ Herpes Gestationis
สาเหตุผื่นตั้งครรภ์
ผื่นตั้งครรภ์ Herpes Gestationis ผื่นชนิดนี้พบได้ในช่วงไตรมาสที่ 2 และ 3 ของการตั้งครรภ์ ไม่สัมพันธ์กับการติดเชื้อเริมหรืองูสวัด ลักษณะสำคัญคือเป็นผื่นแดงเฉียบพลันคล้ายลมพิษบริเวณลำตัว หลังจากนั้นจะกลายเป็นตุ่มน้ำใส หากมีการแตกของผื่นอาจกลายเป็นตุ่มน้ าขนาดใหญ่ได้ และมีอาการคันมาก
การรักษาผื่นตั้งครรภ์ Herpes Gstationis
การรักษาคือใช้ยาทาสเตียรอยด์ ผื่นชนิดนี้พบว่ามีความสัมพันธ์กับภาวะทารกแรกเกิดมีน้ำหนักน้อยกว่าปกติ และภาวะการคลอดก่อนกำหนด
3. ผื่นตั้งครรภ์ Pustular Psoriasis of Pregnancy
สาเหตุผื่นตั้งครรภ์
ผื่นตั้งครรภ์ Pustular Psoriasis of Pregnancy พบในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์ อาการผื่นตั้งครรภ์ ลักษณะเป็นผื่นแดงรวมกับตุ่มหนอง กระจายทั่วลำตัว ผื่นมีอาการคันหรือเจ็บ มารดาอาจมีอาการไข้ หนาวสั่น คลื่นไส้ ปวดข้อร่วมด้วย ผื่นมักหายได้เองหลังคลอด แต่อาจพบภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายได้ เช่น ภาวะแคลเซี่ยมในเลือดต่ำ (hypocalcemia), การติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสโลหิต (bacterial sepsis), ภาวะรกเสื่อม (placental insufficiency) และ ทารกตายในครรภ์ (still birth)
การรักษาผื่นตั้งครรภ์ Pustular Psoriasis of Pregnancy
การรักษาคือใช้ยาสตีรอยด์ขนาดสูงตลอดการตั้งครรภ์, ยาไซโคลสปอริน (cyclosporine), การรักษาด้วยแสงอัลตราไวโอเลตชนิดบี อย่างไรก็ตามภาวะนี้มีอันตรายทั้งมารดาและทารก ต้องได้รับการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างใกล้ชิด
4. ผื่นตั้งครรภ์ Atopic Eruption of Pregnancy
สาเหตุผื่นตั้งครรภ์
สัมพันธ์กับผู้ที่มีประวัติภูมิแพ้อยู่ก่อน พบในช่วงไตรมาสที่ 2-3 ของการตั้งครรภ์ ผื่นพบได้ 2 แบบคือ ชนิด eczematous เป็นผื่นแดง คัน บริเวณใบหน้า ล าคอ หน้าอก และข้อพับแขนขา อีกชนิดหนึ่งคือชนิด papular eruption ซึ่งเป็นตุ่มแดง คัน กระจายทั่ว เป็นบริเวณด้านนอกของแขนขา
การรักษาผื่นตั้งครรภ์ Atopic Eruption of Pregnancy
การรักษาใช้ยาทากลุ่มสตีรอยด์, ยาแก้แพ้บรรเทาอาการคัน โรคนี้ไม่มีผลกับทั้งมารดาและทารกในครรภ์แต่อย่างใด
ผื่นคนท้องทุกรูปแบบมักจะทำให้คุณแม่ตั้งครรภ์รู้สึกไม่สบายตัว เจ็บบริเวณที่เป็นค่ะ การรักษาหลักๆ จึงต้องเน้นเรื่องความสะอาดและได้รับยาอย่างถูกต้องจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะ ดังนั้น "ห้ามซื้อยาทาหรือกินเองโดยเด็ดขาด" เพราะยางบางตัวอาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ การพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและรับยาจากแพทย์โดยตรงเป็นวิธีที่ถูกต้องที่สุดค่ะ