ช่องปากของเด็กต้องดูแลตั้งแต่ฟันน้ำนมไม่ขึ้นเลยค่ะ เพราะยิ่งปากสะอาด ฟันน้ำนมก็จะแข็งแรง แม่ต้องรู้พัฒนาการฟันน้ำนม เพื่อจะได้ดูแลฟันของลูกให้ถูกวิธี

พัฒนาการฟันเด็กและวิธีดูแลฟันชุดแรกของลูก

การขึ้นของฟันซี่แรกของลูกเป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้นสำหรับคนเป็นพ่อเป็นแม่มากเลยนะคะ แต่การดูแลฟันชุดแรกหรือฟันน้ำนมให้ลูกก็สำคัญมากเช่นกันค่ะ ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องเรียนรู้วิธีดูแลฟันลูกอย่างถูกต้องด้วยนะคะ

พัฒนาการฟันน้ำนมเด็ก 1-3 ปี 

3-4 เดือน ระยะก่อนที่ฟันน้ำนมจะขึ้น ลูกมีน้ำลายไหลมาก ชอบกัดแทะสิ่งของ ถ้าคลำบริเวณเหงือกจะพบปุ่มเล็ก ๆ แข็ง ๆ นี่คือฟันคู่แรกของลูกกำลังจะขึ้นค่ะ 

6-12 เดือน ฟันน้ำนม 2 คู่หน้า 

9-15 เดือน ฟันตัดบนล่าง ขึ้น 4 ซี่ 

13-19 เดือน ฟันกรามขึ้น 4 ซี่ ทั้งบนและล่าง

16-23 เดือน ฟันเขี้ยวบนล่างขึ้น 4 ซี่ 

23-33 เดือน ฟันกรามซี่ที่ 2 ขึ้น 

เมื่ออายุ 3 ขวบ ลูกจะมีฟันน้ำนมขึ้นครบพอดี

เทคนิคดูแลฟันตามช่วงวัย 

1. การดูแลเหงือกล้วนๆ 

หลังกินนมแม่เสร็จ ให้จับลูกในอ้อมกอดแล้วเงยหน้าขึ้นนิดหน่อย จากนั้นใช้ผ้าขนหนูเนื้อนิ่มพันกับนิ้วชี้แล้วชุบน้ำต้มสุกอุ่น ๆ (พันลักษณะไหนก็ได้ ให้กระชับมือที่สุด) เช็ดเหงือก ลิ้น เพดาน ให้ทั่วทุกซอกทุกมุม รวมถึงปากของลูกให้เกลี้ยง ถ้าลูกปวดเหงือกคุณแม่จะนวดเหงือกด้วยผ้าขนหนูด้วยก็ได้

2. ฟันซี่แรก (อายุประมาณ 6 เดือน)

ฟันซี่แรกคือฟันคู่ล่าง โผล่มาที่กลางเหงือกล่าง หลังจากนี้ซี่ต่อไปคือ ฟันบนคู่หน้า ช่วงนี้ยังใช้ผ้าสะอาดเช็ดทำความสะอาดปากให้ลูกค่ะ เพราะว่าอาหารที่ลูกกินยังมีเพียงนมแม่และอาหารเสริม คุณแม่ทำความสะอาดด้วยท่าแบบเดิมได้เลยค่ะ

3. ฟันเริ่มทยอยขึ้น

พอย่างเข้าเดือนที่ 8 ฟันบนล่างทยอยกันขึ้นมาอีก 2-3 ซี่ ตอนนี้คุณแม่จะเริ่มใช้แปรงสีฟันขนนิ่ม ๆ หรือแปรงฟันสำหรับเด็กเล็กได้แล้ว ตอนนี้ฟันบนล่างจะค่อย ๆ พร้อมใจกันโผล่ขึ้นมาทีละนิด รวมทั้งหมด 4-8 ซี่ แถมฟันกรามด้านในก็เริ่มโผล่มาเหมือนกัน ท่าแปรงฟันส่วนใหญ่ก็จะ

         - ให้ลูกนอนหงาย หรือบางครั้งก็ยังอุ้มอยู่ในอ้อมแขนเหมือนเคย เงยหน้าลูกขึ้นนิดๆ
         - ใช้แปรงนวดเหงือกแปรงให้ลูก
         - ขยับแปรงไปมาช่วงสั้นๆ เป็นแนวนอนของฟันทั้งด้านใน ด้านนอก และตรงที่เคี้ยวหรือฟันกรามด้วย
         - จากนั้นก็มาแปรงที่ลิ้น ท่าที่ปัดออก
         - แปรงทุกซี่จนสะอาดหมดจด แต่ยังไม่ได้ใช้ยาสีฟันหรอกนะคะ เพราะเด็กยังบ้วนน้ำไม่เป็น
         - ทั้งหมดนี้ใช้เวลาประมาณ 5 นาที 

4. ขบวนการฟันน้ำนมพร้อมอวดโฉม

ฟันเริ่มขึ้นมาเยอะซี่แล้ว พอครบ 3 ขวบ ลูกก็จะมีฟันน้ำนม 20 ซี่ ตอนนี้เด็กจะเริ่มหัดใช้แปรงสีฟันเอง ตอนแรกอาจไม่รู้ว่าใช้ทำอะไร อาจจะติดเล่นมากกว่า แต่พอเห็นพ่อแม่ทำท่าแปรงให้ดู ชวนลูกแปรงฟัน หรือชวนร้องเพลงแปรงฟันให้สะอาด เด็กๆ ก็จะยอมทำตาม 

นอกจากจะดูแลฟันของลูกด้วยตัวคุณพ่อคุณแม่เองแล้ว เมื่อฟันซี่แรกของลูกขึ้นต้องพาลูกไปพบทันตแพทย์เด็กด้วยนะคะ 

อ้างอิง : คู่มือเลี้ยงลูก โดย ศ. (เกียรติคุณ) พญ.ชนิกา ตู้จินดา